Lang, langer, langst in Het Bildt

Door: Frank Klasen

Het is een bijzonder evenement die Langste Straat van Nederlandloop ; 12 kilometer en 1229 huisnummers! Starten in Ouwe Syl, lopen over een dijk met aan weerszijden bebouwing; 1229 huisnummers over een lengte van zo’n 12 km, inschrijven in St. Jacobiparochie, de thuis basis van de familie Kooistra en daarna met de bus naar de start; een ritje door Het Bildt van zo’n 10 kilometer. De keuze tussen 10, 16, 21 en 30 kilometer; voor elk wat wils! Wie kent ze niet Jan en Jozefien Kooistra. Gepokt en gemazeld in en door de wandelsport. Niet zo maar een wandelingetje, neen, dat was voor hen de moeite niet. Zij gingen voor 100 km en meer. Na een lichamelijk ongemak werden de wandelschoenen aan de wilgen gehangen en gingen zij zich belangeloos inzetten voor de loopsport in het algemeen. Zij zijn de initiatiefnemers en de mede oprichters van de Sportvereniging Friesland. Het is de vereniging die elk jaar zo’n 60-tal loopevenementen organiseert en het moet al gek gaan, wil je daar Jan Kooistra niet tegen het lijf lopen. Hij is veelal de man met de microfoon die ons 10 minuten voor de start moed in praat, hij is de man die ons helpt de laatste tientallen meters naar de finish op een fatsoenlijke wijze door te komen en hij is de man die op vele loopevenementen de regie in handen heeft. Zij, in de zorgzame voor de inwendige mens. Bedankt Jan, Jozefien!

Het is ook een bijzonder evenement, omdat je in een heel apart stukje Friesland loopt, n.l. Het Bildt.  Het onderscheidt zich niet alleen door een eigen streektaal, maar ook  landschappelijk. Het is er weids met rechte wegen en vaarten, waarbij de horizon slechts wordt onderbroken door de zee- en slaperdijken. De bebouwingsvormen zijn onderscheidend door z.g. winkelhaakboerderijen (voor de oplettende loper aan bakboord te zien) en de karakteristieke dijkhuisjes. Door de afsluiting van de Middelzee werd Het Bildt eind 13^de eeuw vorm gegeven. In het begin van 1500 werd de bedijking voltooid door dijk- en slikwerkers die afkomstig waren vanuit de omgeving Dordrecht. Hun Dordrechtse streektaal vermengde zich met het Fries en zo ontstond het Bildts. En wist u dat de drie dorpen St. Jacobiparochie, St. Annaparochie en Vrouwenparochie aanvankelijk Wijngaarden, Altoenae en Kijfhoek heetten, naar dorpen op de Zuidhollandse eilanden. Bron: De Bosatlas van Fryslân.

Het ligt niet voor de hand dat de deelnemers bij dit alles zullen stilstaan. Zij hebben wel wat anders aan hun hoofd. Ze moeten op tijd bij de bus zijn die hen vanuit St. Jabik naar Oude Bildtzijl (Ouwe Syl)brengt; zij laten de tas met kleding bij de start ergens achter en hopen dat de organisatie er voor zorgt dat al die tassen bij de finish terug te vinden zijn. Ze willen lopen en een goede tijd neer zetten en als het even kan een persoonlijk record mee naar huis nemen. Ze zullen misschien tijdens hun tocht een blik werpen op het landschap en beseffen dat Het Bildt bij uitstek het gebied is waar de (wereldvermaarde) pootaardappelen worden “geproduceerd” op de akkers. En misschien ervaren ze dat de langste straat van Nederland heus geen saaie straat is.

Maar daar gaat het hen allemaal niet om. Ze willen lopen en het liefst zo snel mogelijk. Het is warm en de wind komt uit de noordoost hoek, het langste stuk van de route hebben de lopers de wind in de rug. Verversingsposten om de 5 km. De starttijden voor de verschillende afstanden liggen verspreid over de morgen. Te beginnen om 11.00 uur voor de 30 km en elk kwartier de volgende afstand. Voor de snelste bij iedere afstand is er een beeldje van de slikwerker te winnen. Maar dat is (helaas) voor weinigen weg gelegd.

Koffie!

De bus brengt ons naar Ouwe Syl, een ritje van ruim 10 km. Daar aangekomen wacht ons een gratis kop koffie in “het Graauwe Paard”. De sfeer is gemoedelijk, iedereen geniet van het prachtige weer op het terras en van de mooie omgeving. Weinigen zullen beseft hebben dat de start plaats vindt bij een eeuwen oud keersluisje (1500); een heel belangrijke verdedigingswerk tegen het opdringende zeewater.

Tropenjaren tellen dubbel
Deze keer voor mij de 16 kilometer. De start van de 30 en de 21 km heeft al plaats gevonden. Bij beide afstanden een behoorlijk aantal lopers die dit als een duurloop gebruiken voor de Slachte marathon. De eerste 10 km ruim wind, de zeilen over stuurboord en af en toe halve wind. Een makkie, elke vlaag is een steuntje extra in de rug. Maar als ik de dijk -in Westhoek- af ga, moet de schoot worden aangetrokken. Het aan de windse rak is zwaar; het is hard werken geblazen; af en toe is de wind erg ongunstig en komt-ie recht van voren; de zeilen klapperen. De warmte gaat mij parten spelen. Even denk ik dat ik een verkeerde afslag heb genomen. Ik keer terug. Gelukkig word ik even later erop gewezen dat ik de verkeerde kant oploop. Als ik weer in de goede richting “vaar” heb ik moeite de juiste trim te vinden.

Ik zwalk wat heen en weer. Ik drink mij voor de laatste keer moed in. In de luwte van het dorp valt de wind weg; het tij keert, de stroom is mij gelukkig gunstig gezind. Ogenschijnlijk fris en vrolijk passeer ik de finish in het besef dat tropenjaren altijd dubbel tellen.

Meeloper